Opis stanu ochrony lasu

Stan zdrowotny i sanitarny lasów Nadleśnictwa Biała Podlaska na początek dziesięciolecia (PUL 2024-2033) należy uznać za zadawalający. Zdecydowane działania nadleśnictwa w kierunku poprawy stanu lasu przyniosły widoczne efekty. Nadleśnictwo reagowało skutecznie w początkowej fazie pojawienia się szkodników.

• Choroby grzybowe

Patogeniczne grzyby: zgorzel siewek, osutki sosny i mączniak dębu występowały w uprawach i młodnikach.

W drzewostanach starszych występuje huba sosnowa oraz huba ogniowa, która atakuje głównie twardziel pniową i gałęziową wielu drzew liściastych, przede wszystkim osiki, graba, dębów, wierzb, wiązów, głównie drzew w pełni żywotnych.

Znaczne szkody wyrządzane przez patogeniczne grzyby wystąpiły w drzewostanach jesionowych. Występowanie grzybów w drzewostanach jesionowych jest jednym z powodów zjawiska „zamierania jesionów”, którego skutkiem była znaczna miąższość posuszu jesionowego, który musiał zostać usunięty.

Zabiegi ochronne powinny polegać na:

- przeprowadzaniu lustracji upraw i młodników pod kątem występowania chorób grzybowych i określenia stopnia uszkodzenia. W przypadku powstawania szkód podejmować działania ograniczające, zgodne zapisami Instrukcji Ochrony Lasu lub zaleceniami podanymi przez ZOL, IBL,

- realizowaniu ustaleń użytkowania rębnego i prowadzeniu systematycznych cięć sanitarnych, przestrzegając terminowego wywozu surowca drzewnego,

- unikanie ranienia drzew.

• Szkodniki korzeni

Brak skutecznych środków i metod ochrony drzewek przed pędrakami powoduje, że na obszarach licznej populacji chrabąszczowatych zakres działań ochronnych jest bardzo ograniczony, a osiągane efekty są poniżej oczekiwań.

W ubiegłym okresie nadleśnictwo przeprowadzało coroczne kontrole występowania szkodników glebowych. Szkody wyrządzone przez pędraki chrabąszczowatych wystąpiły na powierzchni ponad 760,59 ha.

Należy kontynuować coroczne kontrole występowania szkodników glebowych na terenie szkółki, powierzchni do odnowień oraz podejmować działania w celu niszczenia szkodników zgodnie z IOL. W przypadku stwierdzenia zagrożeń w wyniku kontroli lub stwierdzeniu szkód, po konsultacji z ZOL, należy podjąć zabiegi ochronne.

• Szkodniki owadzie, upraw i młodników

W bieżącym 10-leciu należy kontynuować:

- coroczne kontrole zapędraczenia gleby na terenie szkółek oraz podejmować działania w celu niszczenia szkodników zgodnie z IOL,

- na szkółkach zabezpieczać sadzonki przed osutką sosny, mączniakiem dębu i grzybami zgorzelowymi poprzez stosowanie oprysków preparatami grzybobójczymi.

Do najgroźniejszych szkodników upraw należą pędraki chrabąszczowatych. Niezbędne zabiegi ochronne i profilaktyczne polegać powinny na:

- stosowanie przelegiwania zrębów.

• Szkodniki pierwotne starszych drzewostanów

Szkodniki te podlegają stałemu monitoringowi ich występowania. Do metod ochrony przed szkodnikami pierwotnymi należą:

- prawidłowe prowadzenie cięć pielęgnacyjnych – niedopuszczenie do nadmiernego rozluźnienia zwarcia,

- stosowanie rodzimego materiału sadzeniowego – przestrzeganie zasad regionalizacji,

- poprawianie warunków biocenotycznych lasu poprzez wprowadzanie na uprawach domieszek liściastych przy maksymalnym wykorzystywaniu mikrosiedlisk,

- stwarzanie dogodnych warunków do bytowania ptaków, poprzez pozostawienie kęp drzew i drzew dziuplastych.

Działania ochronne opierać się będą na wynikach jesiennych poszukiwaniach szkodników sosny, kontroli występowania brudnicy mniszki poprzez odłowy na pułapkach feromonowych, zaleceniach ZOL.

• Szkodniki wtórne

W ramach profilaktyki przed zagrożeniem od szkodników wtórnych należy utrzymywać należyty stan sanitarny lasu, terminowo usuwać z lasu drewno niekorowane, systematycznie usuwać drzewa zasiedlone przez szkodniki wtórne. W ostatnich latach duże znaczenie miały szkody wyrządzane przez kornika ostrozębnego. Z powodu występowania tego szkodnika nadleśnictwo zobligowane było do prowadzenia zabiegów sanitarnych na pow. 103,16 ha.

• Szkodliwe pasożyty

W ostatnich latach dużego znaczenia nabrały szkody powodowane przez jemiołę, nie tylko w drzewostanach jodłowych, ale w dużej mierze w drzewostanach sosnowych. Szkody od jemioły wystąpiły w ubiegłym okresie na powierzchni ponad 427 ha.

• Szkody od zwierzyny

Szkody od zwierzyny w uprawach, młodnikach i drągowinach wystąpiły na ogólnej powierzchni ok.1900 ha. Na ponad 80% tej powierzchni szkody wystąpiły w 2 i 3 stopniu uszkodzeń. Nękający ich charakter stanowi zagrożenie dla jakości istniejących i nowozakładanych upraw oraz wpływa negatywnie na jakość istniejących młodników. Mimo różnych prób zabezpieczeń przed spałowaniem i zgryzaniem, w miejscach szczególnie penetrowanych przez zwierzynę leśną, jedynym skutecznym zabezpieczeniem upraw jest utrzymywanie optymalnych stanów zwierzyny płowej.

W związku z trudnościami w utrzymaniu stanów zwierzyny na optymalnym poziomie należy na coraz większą skalę stosować grodzenie upraw, jako skuteczną metodę ochrony. W celu dalszej minimalizacji szkód należy dążyć również do utrzymania równowagi biologicznej poprzez:

- dostosowanie liczebności zwierzyny płowej oraz jej struktury wiekowej i płciowej do poziomu zapewniającego możliwość realizacji celów hodowli lasu,

- zwiększenie naturalnej bazy żerowej dla zwierzyny.

• Czynniki antropogeniczne

Duże znaczenie ma silna penetracja terenów leśnych przez okoliczną ludność, turystów w okresie zbierania płodów runa leśnego, w okresie wakacyjnym oraz przebieg przez lasy nadleśnictwa ważnych regionalnie szlaków komunikacyjnych. Główny problem to zaśmiecanie lasu.

• Czynniki abiotyczne

Działania w zakresie ochrony lasu powinny w bieżącym 10-leciu być kontynuacją prowadzonych zabiegów ochronnych z ubiegłego okresu. Ochronę lasu należy prowadzić w oparciu o Instrukcję Ochrony Lasu i zalecenia ZOL.

Na wystąpienie tych czynników (okiść, susze, huraganowe wiatry) nadleśnictwo nie ma wpływu. Może jednak wpływać na wzmocnienie drzewostanów poprzez prawidłowe wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, utrzymywanie odpowiedniego zwarcia i zagęszczenia. Usuwanie szkód zakłóca rytmikę planowych zabiegów gospodarczych i wpływa niekorzystnie na strukturę użytkowania.

Broszura informacyjna do pobrania.