Zajęcia odbyły się w ramach współpracy Nadleśnictwa Biała Podlaska i Towarzystwa Przyrodniczego „Bocian" z Zespołem Placówek Oświatowych im. Żołnierzy Majora „Zenona" w Leśnej Podlaskiej.

Grupa licząca ptaki w ramach programu Erasmus w drzewostanach leśnictwa Leśna Podlaska / fot. Agnieszka Chwała

W czasie obserwacji na polach między Wygnanką a Kiełbaskami mieliśmy możliwość obserwowania myszołowów na corocznym miejscu gdzie ptaki te koczują, do czasu kiedy to pokrywa śnieżna uniemożliwi im zdobywanie pokarmu. Zaobserwowaliśmy osiem myszołowów (w tym jednego ciekawie ubarwionego o niezwykle jasnej barwie). Ptaki siedziały i czatowały na słupkach pastwiskowych, kretowiskach i kamieńcach. Pojawił się też rzadki gość zimowy - myszołów włochaty, który wisiał długo w powietrzu wypatrując zdobyczy. Mogliśmy obserwować przez lunetę jego jasną sylwetkę kiedy siedział na łące. W pobliżu zabudowań napotkaliśmy też koczujące stado gawronów i kawek.

Obserwacje w Dolinie Klukówki - tereny rolnicze / fot. Agnieszka Chwała

Ciszę łąk nad Klukówką przeciął śpiew potrzeszcza zastanowiło to nas, czy to nie ostatni śpiew ptasi przed nadchodzącą zimą…

 Na trasę poszukiwania ptaków leśnych wybraliśmy Rezerwat Chmielinne i otaczające go drzewostany gospodarcze.

Obserwacje ptaków w Rezerwacie Chmielinne / fot. Agnieszka Chwała

Tam natrafiliśmy na koczujące stado sikor, kowalików i dzięciołów. Udało się zaobserwować rzadkiego dzięcioła średniego, uczniowie byli zaciekawieni jego płaczliwym głosem. Najczęściej słyszaną sikorą była szarytka (sikora uboga).

Obserwacje koczującego stada ptaków (sikory i dzięcioły) w d-stanach leśnictwa Leśna Podlaska / fot. Agnieszka Chwała

W młodszym i gęstym drzewostanie uwijało się stado raniuszków, dzięki stymulacji głosowej ptaki podleciały bliżej obserwatorów i mogliśmy je policzyć kiedy przelatywały nad linią oddziałową. Na koniec, kiedy wracaliśmy wzdłuż szosy gęsiego, odezwał się głosem ostrzegawczym strzyżyk, po krótkiej chwili ku naszemu zadowoleniu usłyszeliśmy piękny i czysty głos strzyżyka (niemal wiosenny).

Na obserwację ptaków związanych ze środowiskiem wodnym wybraliśmy okolice zbiornika Witulin – Terebela. Niestety ptactwa wodnego nie zaobserwowaliśmy, dopisały natomiast wróblaki. Czyże piły wodę z rowu otaczającego zbiornik a żerujące stado raniuszków uwijało się na krzewach w poszukiwaniu pokarmu.

Czyże pijące wodę z rowu otaczającego zbiornik Witulin - Terebela / fot. Agnieszka Chwała

Nie zabrakło też obserwacji fenologicznych, późnych jak na koniec listopada. Nad zbiornikiem polował nietoperz borowiec wielki a na drodze skakała ropucha szara.

Obserwacja lecącego borowca wielkiego (nietoperz) / fot. Agnieszka Chwała

Borowiec wielki polujący w ciągu dnia nad zbiornikiem Witulin Terebela / fot. Agnieszka Chwała

Podsumowując uczniowie poznali dwadzieścia jeden gatunków ptaków, koczujących bądź zimujących w różnych środowiskach. Dowiedzieli się o zagrożeniach i skutecznych metodach ochrony ptaków. W trakcie zajęć sporządzili mapy występowania obserwowanych gatunków ptaków, umieścili też nad rzeką Klukówką kilka czatowni dla zimorodków.

Montowanie czatowni dla zimorodka na rzece Klukówka / fot. Agnieszka Chwała

Kolejnym zadaniem będzie sporządzenie przez nich prezentacji multimedialnych o ptakach poznanych w różnych środowiskach  oraz wpisanie ciekawszych obserwacji z wycieczki do Polskiej Kartoteki Przyrodniczej.

Tekst: Leśniczy Jarosław Mydlak