Aktulaności Aktulaności

SZKODY OD JELENIOWATYCH I OCHRONA

Tereny leśne są narażone na szkody wyrządzane m. in. przez rodzinę jeleniowatych czyli w gwarze łowieckiej - zwierzynę płową.

Systematyka wygląda następująco:

Jakie szkody w lasach wyrządzają jeleniowate?

W lasach Nadleśnictwa Biała Podlaska najwięcej szkód wyrządzają jelenie szlachetne (Cervus elaphus) już w początkowym okresie hodowlanym drzew i krzewów leśnych.


Jelenie byki / fot. A. Sawicka

Początkowym jest okres uprawy (do 10 lat) czyli czas od momentu jej założenia (odnowienie sztuczne) lub powstania naturalnego odnowienia aż do osiągnięcia zwarcia.

Warto wspomnieć, że jelenie spotykane są wyłącznie w większych kompleksach leśnych, i żerują głównie porą wieczorową i nad ranem. Na podstawową ich dietę składają się pędy liściaste, a w okresie zimowym nabierają znaczenia również pędy drzew iglastych.


Jeleń byk/ Zdjęcie z fotopułapki

Często po uczcie, w której uczestniczyły jeleniowate możemy zauważyć jak drzewko wciąż walczy i przypomina swoim wyglądem bonsai.

Naturalne bonsai / fot. A. Sawicka

Szkody wyrządzane są również w młodnikach (11 - 20 lat) czyli tam, gdzie nastąpiło już zwarcie i rozpoczął się okres wydzielania się drzew i zachodzi silna konkurencja oraz szybki wzrost na wysokość. Dochodzi tu do spałowania czyli ogryzania kory.

Znaczne szkody wyrządza również łoś (Alces alces) zarówno w uprawach jak też w młodnikach ogryzając młodą korę (dębów, sosen, osik, lip).


Młody łoś na przekąsce w uprawie / fot. A. Sawicka


Dąb ospałowany przez łosia / fot. A. Sawicka

W kolejnych latach widać, jak drzewa i krzewy sobie radzą i zabliźniają rany po spałowaniu.

Zabliźniające się rany na leszczynie po ospałowaniu / fot. A. Sawicka

 

Jak można zapobiec szkodom, które mogą wyrządzać jeleniowate?

Przy prawidłowo prowadzonej gospodarce łowieckiej (właściwa struktura płciowa i wiekowa populacji) szkody wyrządzane przez zwierzynę są znikome.

Aby zapobiegać szkodom przedstawionym powyżej należy poprawić warunki bytowania zwierzyny w łowisku przez wzbogacanie naturalnej bazy żerowej i zapewnienie jej spokoju w łowisku.


Paśnik/ fot. Tomasz Bylina

 


Pozostawiane drzewa zgryzowe w okresie zimowm cieszą się dużym zainteresowaniem ze strony jeleniowatych/ fot. Tomasz Bylina

Wiele cennych informacji na temat żerowania zwierzyny  znajduje się w artykule >>>> "ZIMOWY JADŁOSPIS ZWIERZYNY".

Innym sposobem jest zabezpieczanie upraw repelentem, czyli środkiem smakowym, który ma odstraszyć zwierzynę. Repelent np. Cervacol Extra jest rozrabiany w odpowiedniej ilości wody, a następnie smaruje się nim pędy główne poszczególnych gatunków drzew zarówno iglastych jak i liściastych.


Dąb zabezpieczony Cervacolem / Fot. A. Sawicka

Kolejną metodą ochrony upraw jest pakułowanie, czyli odpowiednie okręcenie wierzchołkowych części pędów lnianą pakułą. Włóknisty charakter pakuł powoduje niesmak w pysku zwierzęcia a tym samym zniechęca do ponownego zgryzienia pędów.


Sosna zabezpieczona pakułami lnianymi / fot. A. Sawicka

 

Skutecznym sposobem jest wykonywanie grodzeń. Przy tej metodzie ochrony lasu przestrzega się zasady aby grodzenia upraw nie zaburzały i nie przecinały naturalnych szlaków migracji zwierzyny.


Ogrodzona uprawa leśna/ fot. Tomasz Bylina

Do innych metod należy również stosowanie osłonek, palikowanie modrzewia.


Sosny zabezpieczone pakułami i opalikowane modrzewie/ fot. A. Sawicka

Nadleśnictwo ponosi wysokie koszty ochrony lasu. Liczebność jeleniowatych powinna być redukowana.