Łącznie do 5 gmin zgłosiliśmy w ubiegłym roku 32 drzewa do uznania za pomniki przyrody, które wyróżniały się rozmiarami spośród drzew tego samego gatunku. I właśnie weszły w życie 2 uchwały: Rady Gminy Rokitno oraz Rady Gminy Konstantynów – mówi Nadleśniczy Nadleśnictwa Biała Podlaska Tomasz Bylina.

Wśród zgłoszonych leśnych gigantów znalazły się następujące gatunki drzew: wiąz szypułkowy (1 drzewo), dąb szypułkowy (23), sosna zwyczajna (6), klon zwyczajny (1) oraz lipa (1). Warto przy tym wspomnieć, że obwód pnia drzewa mierzony w centymetrach na wysokości 130 cm musi wynosić minimum: 250 cm dla klonu zwyczajnego i sosny zwyczajnej, 200 cm dla wiązu szypułkowego i 300 cm dla dębu szypułkowego i lipy.

Na terenie Gminy Rokitno uznano za pomniki przyrody łącznie 14 z 15 zaproponowanych drzew, rosnących na terenie trzech leśnictw. Jeden z dębów szypułkowych nie został uwzględniony z uwagi na znaczne uszkodzenie w obrębie korony.

W najbardziej malowniczym leśnictwie…

W 2019 roku na terenie Leśnictwa Cieleśnica wytypowano i zgłoszono do uznania nowe drzewa pomnikowe. Na szczególną uwagę zasługują drzewa rosnące w uroczysku Hołodrób. Są to okazy niespełna 200-tu letnie, o imponujących rozmiarach i ciekawych pokrojach osobniczych wynikających z faktu, że porastają skraj wspomnianego lasu. Za pomniki przyrody zostały tu uznane dęby szypułkowe i lipa drobnolistna. Prawdopodobny wpływ na to, że doczekały się one tak imponujących rozmiarów może mieć fakt iż uroczysko Hołodrób to las, którego znana historia sięga XV wieku – z tego okresu pochodzą najstarsze zapisy dotyczące pierwszych właścicieli gospodarujących na tych terenach i wsi Cieleśnica – zaznacza leśniczy Leśnictwa Cieleśnica Jarosław Ligaj

/Pomiar obwodu dębu szypułkowego w Leśnictwie Cieleśnica/

… gdzie historia sięga XV wieku…

Na początku XVI wieku ziemie te należały do Pawła i Wojny Cieleśniańskich, co miało wpływ na nazwę okolicznej wioski (majątku/folwarku). Kolejne lata przynosiły zmiany zarządców tych ziem. Przez 180 lat panowali tu Radziwiłłowie, aż do roku 1810, kiedy to ziemie te zakupił Andrzej Serwiński (1767-1842). Był to człowiek renesansu, który jako radca województwa podlaskiego i sędzia bialski oraz poseł na sejm w 1820 roku, a przede wszystkim członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk, wprowadził nowe standardy gospodarowania. Z jego inicjatywy zostały wybudowane: cegielnia, browar, gorzelnia, młyn, wiatrak holenderski i olejarnia. W tym czasie także powstał 9-cio hektarowy park przy pałacu, którego budowa została ukończona w 1835 roku.

Oprócz nasadzeń w parku powstały także liczne nasadzenia na terenie całego gospodarstwa. Osią gospodarstwa była rzeczka odprowadzająca wody z okolicy i zasilająca powstałe później stawy hodowlane. Ciek ten przebiega południowo wschodnią częścią obecnego uroczyska Horodrób gdzie znajdują się łąki, które według podań miejscowej ludności były dawniej stawami hodowlanymi. Bezpośrednie sąsiedztwo cieku zostało zagospodarowane między innymi poprzez nasadzenia na początku XIX wieku, co pokrywa się z wiekiem opisywanych drzew – mówi Leśniczy Jarosław Ligaj.

.. i istnieje wiele form ochrony przyrody.

Walory opisywanego obszaru, w tym pomnikowych drzew, zostały już dostrzeżone w latach 90-poprzedniego wieku, kiedy to w ramach powstałego parku krajobrazowego „Podlaski Przełom Bugu” zaproponowano utworzenie na jego terenie rezerwatu przyrody o łącznej powierzchni 40,60 ha. Obiektem ochrony miały być żyzne i wilgotne łęgi olszowo-jesionowe i grądy z przestojami starych dębów i jesionów. O cenności ekologicznej tego terenu świadczy fakt, że zlokalizowane są na nim dwie strefy ochrony ptaków: orlika krzykliwego i bielika. Opisując drzewa w uroczysku Hołodrub nie można zapomnieć o dębie z terenu Leśnictwa Cieleśnica, który rośnie w uroczysku Kamienucha. Swoje imponujące rozmiary zawdzięcza on warunkom siedliskowym i genom, co czyni go szczególnie cennym pomnikiem przyrody - dodaje Leśniczy Jarosław Ligaj.
Z kolei w Leśnictwie Kniejówka za pomnik przyrody uznano klon zwyczajny o obwodzie pnia – 300 cm, rosnący w oddz. 182-a. A w Leśnictwie Szadek dąb szypułkowy o obwodzie pnia 345 cm, rosnący w oddz. 243-c.

Nowe pomniki przyrody na terenie Leśnictwa Konstantynów (Gminy Konstantynów) to dęby szypułkowe. Podstawą do uznania właśnie tych drzew były ich znaczne rozmiary obwodu na wysokości 1,3 m, które muszą wynosić przy najmniej 300 cm. Kryteria te spełniły drzewa położone przy starej gajówce (oddz.12-c), które swoim rozmieszczeniem wskazywały granice oraz wjazd na teren posesji. Wiek tych dych dębów można oszacować na ponad 150 lat, więc pamiętają czasy zaborów. Poszczególne wymiary na 1,3 m to odpowiednio: 375 cm, 325 cm, 306 cm i 350 cm - mówi Leśniczy Leśnictwa Konstantynów Tomasz Kołodziejski.

Wciąż czekamy na uchwały z trzech gmin, a są tam również szczególne drzewa.

/Sosna zwyczajna z Leśnictwa Rudka - "Matka Lasu"/

Kilka lat temu jechałem leśną drogą z poprzednim leśniczym  ,,zobacz to jest Matka Lasu",  pokazał wskazując na grubą rozłożystą sosnę. Nie była to w rozumieniu leśników dorodna sosna ale na Matkę Lasu wyglądała. Przyszedł czas na zrąb i Matka Lasu znalazła się na powierzchni  przeznaczonej do wycięcia. Jak miałem przystawić piłę do Matki Lasu? Nie jest to całkiem zgodne ze sztuką leśną ale Matka lasu została, teraz będzie pomnikiem przyrody - o czym mówi Leśniczy Leśnictwa Rudka Lesław Kluz.

My, leśnicy, uważamy, że naszą powinnością jest zachowanie dziedzictwa narodowego i przyrodniczego właśnie m.in. poprzez wyznaczanie najładniejszych, najstarszych drzew, aby mogły cieszyć przyszłe pokolenia – podsumowuje Nadleśniczy Tomasz Bylina.